-
«Satdığım kartof, soğan, xiyar, pomidordur. Bunların hamsı, soğandan başqa İranındır. İranla alver edənlər artıq bu məsulların qiymətini bir neçə faiz qaldırıb. Buna görə alver də yaxşı getmir. Bilmirəm necə olacaq»
Bunları Astara bazarında alverlə məşqul olan bir qadın deyir.
İRANDAN GƏTİRİLƏN MALLAR BAHALAŞIB
Yaxınlıqda yerləşən ərzaq mağazsında da İrandan gələn mallarda qiymət artımın olduğunu bildirir. Məsələn İrandan gətirilən 550 qramlıq xurmanın bir qutusu əvvəllər 1 manat 80 qəpiyə satılırdı, indi isə 2 manat 20 qəpiyə olub. İrandan gətirlən banan da bahalaşıb.
Astara gömrük keçid məntəqəsinin ətrafında olan mağazalarda İrandan gətirilən müxtəliv növ istehlak malları satırlar. Satıcılar deyir ki, Azərbayacan manatı İranda ucuzlaşıb. İran Astarasında əvvəllər 1 manat 45 min İran realı idisə indi 31 min reala düşüb. Dollar isə mökəmlənib. İran Astarasının qara bazarında ABŞ dollarına da təlabat artıb. Manatın ucuzlaşması ilk günlərdə İrana alverə gedənlərin sayının azalmasına səbəb olmuşdu. Novruz bayramı yaxınlaşdıqca İrana gedənlərin sayı yenidən çoxalıb.
İranda kartofun 1 kiloqramı 25-30 qəpiyə, Astarada 80 qəpiyə satılır...
Keçid məntəqəsinin önündə duran nəzarətçi deyir ki, İrana gedənlərin sayı mindən yuxarıdır. İrana alverə gedənlər deyir ki, manat ucuzlaşsa da o tayda satılan istehlak malları almaq yenə sərf edir. Onların sözlərinə görə, İranda kartofun 1 kiloqramı 20 qəpiyə idi, indi 25-30 qəpiyə olub. Astara bazarında isə kartofun 1 kiloqramı 80 qəpiyə qalxıb.
Azərbaycanlılar İrana heç də əliboş getmirlər. Özləri ilə çəksi 5 kiloqram olan Çinə məxsus sənaye malları aparırlar və bu yükə görə 17-18 manat zəhmət haqqı alırlar. Qayıdanda isə özlərinə lazm olan zəruri ərzaq gətirirlər.
İş adamı Faiq Cəfərov deyir ki, adamların kütləvi şəkildə İrana üz tutmaları vəziyyətin çətinliyndən xəbər verir:
Son illər Astara gömrüyündə 3 nəfərin növbədə öldüyü deyilir...
«İrana gedən gömrük yolu cəhənəm yoludur. Həm Azərbaycan, həm də İran gömrüyündə insanlarla qeyri normal davranırlar. Bu illər ərzində Astara gömrüyündə 3 nəfər ayaq altında qalaraq ölüb. Minlərlə adam geri qayıtmaq üçün Saatlara İran gömrüyündə növbəyə durmalı olur. Bu dəhşətdir».
Banana, siqaretə və kişmişə qoyulan qadağalar...
İş adamının sözlərinə görə, gömrük istədikləri vaxtda bağlanır,saatlarla işləmir.Heç bir səbəb göstərmədən banan, siqaret, kişmiş və sair məhsullar insanların əllərindən alınır və heç bir sənəd verilmir.
Sabiq gömrük işçisi Elman Hüsenov isə deyir ki, bu məsələlərlə bağlı şəxsən Gömrük komitəsinin sədri Aydın Əliyevə şikayət edib:
«Mənə də gömrükdə kobudluq ediblər. Gömrük komitəsin sədri Astarada vətəndaşları qəbul edərkən mən də orda olmuşam. Baş verənlər barəsində ona bildirmişəm».
Astara gömrüyündə iş saatın 24 saat olacağı barədə söhbətlər gəzir. Hələ ki, keçid köhnə qaydalarla idarə olunur. Ancaq gömrüyün rəsmiləri müsahibə vermək istəmirlər. Bununla belə ünvanlarına səslənən tənqidləri qəbul etmirlər.
Dollar fərqli qiymətə dəyişdirilir...
Lənkəran bazarında 100 ABŞ dolların alış qiyməti 98 manat, satış qimyməti isə 105 manatdır. Astara bazarında qiymətlər fərqli idi. Burda 100 dolların alış qiyməti 103 manata, satış qiyməti isə 105 manata idi. Pul dəyişənlərin sözlərinə görə, manatı dollara dəyşmək istəyənlər çoxdur. Rus rubulu isə az gəlir.
